Hoe stof verminderen door het STOP-principe toe te passen

Leer hoe u uw personeel kunt beschermen tegen de gevaren van de blootstelling aan stof

Stof ontstaat tijdens zowat ieder moment van het bouwproces; tijdens het boren, zagen, uitbreken, schuren, slijpen en het transport.

In het artikel “Waarom u zich zorgen moet maken over stof” hebben we geleerd over de mogelijk schadelijke eigenschappen van stof en zijn effecten op de gezondheid, veiligheid en productiviteit. Laten we nu eens kijken naar wat er gedaan kan worden om de blootstelling aan stof te verminderen.

Voor ieder soort stof bestaat er een maximum toegestane blootstelling die in de wetgeving vastgelegd is. Werkgevers moeten door middel van risicoanalyse evalueren of de blootstelling aan stof op de werkvloer onder deze limieten ligt. Daarna worden er preventieve acties geformuleerd op basis van deze risicoanalyse. Men kan mensen helpen beschermen tegen de risico’s van stof door het STOP-principe toe te passen (zie hieronder).

De blootstelling aan stof is zeer streng gereglementeerd.

De grenswaarde voor beroepsmatige blootstelling aan stof ligt zo laag als een snuifje zout of het gewicht van een muntstuk van twee cent

Aangezien sommige stofdeeltjes mogelijk schadelijk kunnen zijn, hebben nationale autoriteiten de zogeheten beroepsmatige blootstellingsgrenzen vastgelegd (de “Occupational Exposure Limits”, of OEL). Deze waarden zijn bovengrenzen die de aanvaardbare concentratie schadelijk stof op de werkplek vastleggen op basis van een gemiddelde dat over een werkdag van acht uur wordt verspreid.

Voor ieder soort stof bestaan er andere OEL-waarden, afhankelijk van hun risico.  Als u bijvoorbeeld met materiaal werkt dat siliciumdioxide bevat, zal het stof dat vrijkomt bij de verwerking (door bijvoorbeeld te boren, beitelen, zagen of slijpen) hoogstwaarschijnlijk inadembaar kristallijn siliciumdioxidestof (“Respirable Crystalline Silica Dust, ofwel RCS) bevatten.

Deze stofdeeltjes kunnen uitzonderlijk gevaarlijk zijn, aangezien ze tot diep in de longen kunnen doordringen en de longblaasjes kunnen bereiken, waarbij te lange blootstelling kan leiden tot schade aan het ademhalingssysteem. In het ergste geval kan dit resulteren in een ziekte die silicose genoemd wordt, een aandoening die tot op heden ongeneeslijk is. Aangezien de gevolgen van gevaarlijk stof dramatisch kunnen zijn voor de gezondheid, heeft men OEL-waarden vastgelegd die de arbeiders moeten beschermen.

De OEL-waarden verschillen binnen de Europese Unie. Sommige landen passen strengere bepalingen toe. U moet altijd met de plaatselijke autoriteiten nagaan welke OEL-waarden op u van toepassing zijn. Heeft u er enig idee van waarmee deze maximumwaarde in de praktijk overeenkomt?  Dit is echt maar een kleine hoeveelheid, vergelijkbaar met een snuifje zout, en weegt minder dan een muntstuk van twee eurocent.

Hoe kan ik weten of ik onder de blootstellingslimiet zit?

Een betrouwbare manier om te weten te komen waar er risico’s bestaan door stof op de werkplaats is door het systematisch te meten. Stofdeeltjes kunnen gemeten worden met behulp van speciale bemonsteringsapparatuur. De Britse Health and Safety Executive heeft hiervoor een heel gamma aan geschikte bemonsteringsapparatuur op de markt gebracht.

Lees meer

Maar misschien is het praktisch niet haalbaar dat werkgevers de luchtkwaliteit zelf in de gaten houden. Daarom is het ook mogelijk om voorgaande metingen en onderzoeksrapporten te raadplegen. Deze gegevens worden gepubliceerd door onder andere de machinefabrikanten, grondstoffenleveranciers of onderzoeksinstellingen. Het Duitse BG Bau stelt per bouwtaak lijsten van meetgegevens ter beschikking als hulp bij de evaluatie.

Lees meer

De Amerikaanse Federal Occupational Safety and Health Administration (OSHA) heeft Standaard 1926.1153, Tabel 1 uitgebracht. Deze lijst geeft 18 productoplossingen en controles weer. Ze tonen de meest gebruikelijke bouwtaken waarbij siliciumdioxide vrijkomt, samen met de controlemethodes die de OSHA hiervoor efficiënt acht.

Lees meer

Eenmaal u op de hoogte bent van de blootstelling aan stof op uw werkplek, is de risicoanalyse uw hulpmiddel om de geschikte beschermingsmaatregelen vast te leggen.

Enkele algemene tips over risicoanalyse

Risicoanalyse is het proces dat de risico’s en gevaren op de werkplek evalueert voor de gezondheid en veiligheid van de arbeiders, en bepaalt wat de preventieve of beschermende maatregelen zijn, of zouden moeten zijn, om de risico’s te beheersen.

EU-OSHA biedt verschillende hulpmiddelen met het doel om bedrijven te ondersteunen in het uitvoeren naar risicoanalyses. Algemene stappen van risicoanalyse omvatten: 

  • Stap 1: Informatie verzamelen 
  • Stap 2: Gevaren identificeren 
  • Stap 3: De risico’s ten gevolge van de gevaren beoordelen
  • Stap 4: Acties plannen om de risico’s te elimineren
  • Stap 5: De risicobeoordeling vastleggen

Hieronder volgen enkele richtlijnen voor het beoordelen van de gezondheidsrisico’s, en in het bijzonder het omgaan met stof op basis van gegevens van SUVA (een verzekeraar van de overheidssector in Zwitserland) : 

  1. Heeft u op een duidelijke manier aangegeven of er plaatsen zijn binnen uw bedrijf waar men aan gevaarlijk stof wordt blootgesteld? Bent u op de hoogte van de schadelijke eigenschappen van stof? 
  2. Bent u op de hoogte van de stofconcentraties op de werkplekken bij verschillende omstandigheden?
  3. Worden de grenswaarden voor de beroepsmatige blootstelling op de werkplek gerespecteerd? 
  4. ? Indien de grenswaarden worden overschreden moeten er beschermende maatregelen genomen worden.

Om het risico van blootstelling aan stof te beperken moeten we het STOP-principe toepassen. Dat principe is in overeenstemming met de preventiemethodologie van toonaangevende Europese instellingen en autoriteiten. Dit is trouwens ook het principe dat Hilti toepast wanneer het onze partners opleidt over gezondheid en veiligheid!

HET STOP-PRINCIPE ALS GIDS OM STOF ONDER CONTROLE TE HOUDEN

STOP Principle as a guide to control dust and other health and safety risks

De term ‘STOP’ bepaalt de volgorde die gevolgd moet worden om de risico’s onder controle te houden. Dit is wat er daarmee in detail bedoeld wordt: 

Substitutie is het wegnemen van het risico door veiligere alternatieven te gebruiken. Door dit te doen kan de oorzaak van het gevaar vermeden worden. 

Technische maatregelen zoals machines, apparatuur of technologieën die het stof in de lucht verminderen en zo de gevaarlijke effecten van stof op de mens tot een minimum beperken. 

Organisatorische maatregelen worden mogelijk gemaakt dankzij verschillende werkmethodes en een verbeterde werkorganisatie. 

Persoonlijke beschermingsmiddelen zijn nodig daar waar de risico’s aanwezig blijven. De gebruiker wordt blootgesteld aan dit risico en zonder deze beschermende maatregelen kan er gevaar zijn voor de gezondheid! Persoonlijke beschermingsmiddelen, ofwel PBM, zijn dus vereist om de restrisico’s in te dekken.

Praktisch advies om stof onder controle te houden: het STOP-principe in actie

In dit artikel hebben we de achtergrondinformatie gedeeld over hoe de blootstelling aan stof onder controle te houden.

Hilti zet zich sinds het midden van de jaren negentig in om oplossingen aan te reiken voor het verwijderen van stof in de bouwindustrie. Ons volgend artikel “Stof onder controle houden met de expertise van Hilti” zal uitleggen hoe onze stofsystemen ontwikkeld worden en waarom ze uniek zijn.

Gerelateerde links

Onze belangrijkste initiatieven op het vlak van gezondheid, veiligheid en het milieu

Technologie en producten

Ontworpen met productiviteit, veiligheid en het milieu indachtig

Meer
Hilti services

Diensten

Gezondheid, veiligheid en productiviteit van de gebruiker verbeteren

Meer
Hilti’s veiligheid en gezondheid op het werk

Veiligheid en gezondheid op het werk

Kom meer te weten over Hilti als verantwoordelijke instelling met betrekking tot zijn werknemers

Meer

Milieu

Kom meer te weten over Hilti als verantwoordelijke instelling met betrekking tot het milieu

Meer